Key Takeaways เบาหวาน คือ ภาวะที่มีน้ำตาลในเลือดสูงอย่างต่อเนื่อง เกิดจากการที่ร่างกายไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้อย่างเหมาะสม เนื่องจากการทำงานที่ผิดปกติของฮอร์โมนอินซูลิน ปัจจุบันพบว่ากลุ่มผู้ป่วยเบาหวานมีอายุที่น้อยลง ต่างจากในอดีตที่มักพบ
ดูแลสุขภาพช่วงหน้าฝนด้วยวัคซีนไข้หวัดใหญ่
17/06/2024
Key Takeaway
- วัคซีนไข้หวัดใหญ่ถูกผลิตขึ้นจากเชื้อตาย มีความปลอดภัยสูง
- ตัวเชื้อในวัคซีนจะเข้าไปกระตุ้นการสร้างภูมิคุ้มกันต่อโรคไข้หวัดใหญ่ในร่างกายของผู้ที่รับวัคซีน
- เมื่อหายจากไข้หวัดใหญ่แล้วยังควรได้รับวัคซีนไข้หวัดใหญ่อยู่เนื่องจากภูมิคุ้มกันจะค่อย ๆ ลดลงและเราอาจได้รับเชื้อไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์อื่น ๆ ได้ในอนาคต
สารบัญบทความ
รู้จักวัคซีนไข้หวัดใหญ่คืออะไร
โรคไข้หวัดใหญ่ (Influenza) เป็นอีกโรคติดเชื้อไวรัสของระบบทางเดินหายใจ อาการไข้หวัดใหญ่ มักมีความรุนแรงมากกว่าไข้หวัดทั่วไป และยังสามารถติดต่อกันได้ง่ายผ่านการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วย สำหรับประเทศไทยโรคไข้หวัดใหญ่มีการระบาดได้ตลอดทั้งปี แต่มักพบว่ามีการระบาดมากขึ้นในช่วงฤดูฝน โดยการรับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่เป็นวิธีการหนึ่งที่สำคัญในการช่วยลดความรุนแรงของโรค หรือป้องกันการติดเชื้อได้ เราจึงควรรู้จักวัคซีนไข้หวัดใหญ่อย่างละเอียดก่อนฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ (Influenza Vaccine) คือ หนึ่งในวิธีการที่ดีที่สุดในการป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ โดยเฉพาะไข้หวัดใหญ่สายพันธ์ุ A และสายพันธุ์ B ที่พบระบาดในมนุษย์ โดยวัคซีนไข้หวัดใหญ่ที่แนะนำให้ใช้อย่างแพร่หลายในปัจจุบันถูกผลิตจากเชื้อที่ไม่สามารถก่อโรคได้แล้ว หรือเรียกว่าวัคซีนชนิดเชื้อตาย จึงมีความปลอดภัยสูง โดยหลักการทำงานคือตัวเชื้อในวัคซีนจะเข้าไปกระตุ้นการสร้างภูมิคุ้มกันต่อโรคไข้หวัดใหญ่ในร่างกายของผู้ที่รับวัคซีน ซึ่งโดยทั่วไปร่างกายของผู้ที่มีสุขภาพแข็งแรงดีจะใช้เวลาในการภูมิคุ้มกันต่อโรคไข้หวัดใหญ่ประมาณ 2 สัปดาห์ ซึ่งวัคซีนไข้หวัดใหญ่ถูกแบ่งออกเป็น 2 ประเภทตามจำนวนของสายพันธุ์ที่ถูกบรรจุไว้ในวัคซีนดังนี้ คือ วัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิด 3 สายพันธุ์ และวัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิด 4 สายพันธุ์
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ 3 สายพันธุ์
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิด 3 สายพันธุ์คือวัคซีนที่บรรจุเชื้อไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A จำนวน 2 สายพันธุ์ และสายพันธุ์ B จำนวน 1 สายพันธุ์ (ตระกูล Victoria หรือ Yamagata)
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ 4 สายพันธุ์
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิด 4 สายพันธุ์คือวัคซีนที่บรรจุเชื้อไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ A จำนวน 2 สายพันธุ์ และสายพันธุ์ B อีกจำนวน 2 สายพันธุ์ (ตระกูล Victoria และ Yamagata)
ปรึกษาเรื่องวัคซีนไข้หวัดใหญ่กับคุณหมอที่แอป BeDee สะดวก ไม่ต้องเดินทาง
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ 3 สายพันธุ์ กับ 4 สายพันธุ์ ต่างกันอย่างไร
ความแตกต่างของวัคซีนไข้หวัดใหญ่ 3 สายพันธุ์และวัคซีนไข้หวัดใหญ่ 4 สายพันธุ์คือ การป้องกันไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ B ที่มีจำนวนที่แตกต่างกัน 1 สายพันธุ์ โดยวัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิด 4 สายพันธุ์จะมีสายพันธุ์ B จำนวน 2 สายพันธุ์ คือตระกูล Victoria และ Yamagata ซึ่งเป็นสายพันธุ์ B ทั้งหมดที่พบระบาดในมนุษย์ ทั้งนี้เนื่องจากการระบาดของโรคไข้หวัดใหญ่มีการเปลี่ยนแปลงของสายพันธุ์ที่ระบาดในแต่ละปี ทำให้ต้องมีการปรับเปลี่ยนชนิดของสายพันธุ์ไข้หวัดใหญ่ที่บรรจุในวัคซีนประจำปีนั้น ๆ ตามข้อมูลคาดการณ์ระบาดขององค์การอนามัยโลก หรือ WHO ซึ่งสามารถสอบถามรายละเอียดก่อนรับวัคซีนได้กับแพทย์หรือพยาบาลอีกครั้ง
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ควรฉีดไหม? ใครบ้างที่ควรต้องฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ควรฉีดไหม? สำหรับวัคซีนไข้หวัดใหญ่กลุ่มผู้ที่ควรรับการฉีดได้แก่ กลุ่มผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำซึ่งมีความเสี่ยงต่อการเกิดการเจ็บป่วยรุนแรงหากติดเชื้อ ได้แก่
- เด็กอายุตั้งแต่ 6 เดือน – 1 ปี
- ผู้สูงอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป
- สตรีตั้งครรภ์ที่มีอายุครรภ์ตั้งแต่ 4 เดือนขึ้นไป
- ผู้ที่เป็นโรคอ้วน
- ผู้พิการที่ช่วยเหลือตนเองไม่ได้
- ผู้ที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง ผู้ป่วยโรค HIV ผู้ป่วยธาลัสซีเมีย
ปรึกษาเรื่องวัคซีนไข้หวัดใหญ่กับคุณหมอที่แอป BeDee สะดวก ไม่ต้องเดินทาง
วัคซีนไข้หวัดใหญ่อันตรายไหม
วัคซีนไข้หวัดใหญ่มีความปลอดภัยสูงเนื่องจากผลิตจากเชื้อที่ไม่สามารถก่อโรคได้ หรือเรียกว่าวัคซีนชนิดเชื้อตายจึงมีความปลอดภัยสูงต่อผู้ที่รับการฉีดวัคซีน โดยมีผลข้างเคียง เช่น ไข้ อาการปวดบริเวณที่ฉีดยา เป็นต้น ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของแต่ละบุคคลด้วยเช่นกัน อย่างไรก็ตามหากผู้รับการฉีดวัคซีนไม่แน่ใจ หรือเคยมีประวัติแสดงอาการแพ้วัคซีนไข้หวัดใหญ่ที่เคยได้รับก่อนหน้า แพ้ไข่ไก่ อยู่ระหว่างรักษาอาการเจ็บป่วย หรือมีโรคประจำตัวควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับวัคซีน
วัคซีนไข้หวัดใหญ่มีผลข้างเคียงอะไรบ้าง
อาการหลังฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ที่สามารถพบได้ เช่น มีไข้ ครั่นเนื้อครั่นตัว ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตัว มีอาการบวม หรือมีตุ่มนูนบริเวณที่ฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ อาการเหล่านี้มักทุเลาและหายปกติได้ภายในระยะเวลา 1-2 วันหลังการรับการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ โดยอาจรับประทานยาแก้ปวดลดไข้หากมีอาการดังกล่าว แต่หากผู้ที่รับวัคซีนมีอาการหายใจลำบาก ใจเต้นเร็ว เวียนศีรษะ คลื่นไส้อาเจียน หรือมืผื่นผิวหนังผิดปกติภายหลังการได้รับวัคซีนควรรีบพบแพทย์ในทันที
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ควรฉีดทุกกี่ปี
Influenza Vaccine ฉีดยังไง? จากคำแนะนำทางการแพทย์เราควรฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่เป็นประจำทุกปี ครั้งละ 1 เข็ม โดยทั่วไปสามารถรับการฉีดวัคซีนได้ตลอดปี แต่อย่างไรก็ตามควรได้รับการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ช่วงก่อนเข้าฤดูฝน โดยช่วงที่เหมาะสมที่สุดคือระหว่างเดือนมีนาคม – พฤษภาคมของทุกปี เนื่องจากระบาดวิทยาของโรคไข้หวัดใหญ่ในประเทศไทยมักระบาดมากในช่วงฤดูฝน
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับวัคซีนไข้หวัดใหญ่
1. ก่อนฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ ต้องเตรียมตัวอย่างไร ?
ก่อนการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ควรพักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ และเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ น้ำอัดลม รวมถึงงดออกกำลังกายหนัก ๆ เพื่อเตรียมพร้อมร่างกายให้สมบูรณ์แข็งแรงก่อนรับการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่
2. วัคซีนไข้หวัดใหญ่ อยู่ได้นานแค่ไหน ?
โดยทั่วไปแล้วภูมิคุ้มกันที่ร่างกายสร้างขึ้นจากรับการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่จะอยู่ได้นานประมาณ 6 เดือนถึง 1 ปี จากนั้นภูมิคุ้มกันจะค่อย ๆ ลดลง ดังนั้นจึงแนะนำให้รับวัคซีนไข้หวัดใหญ่เป็นประจำทุกปี
3. ฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ ห้ามกินอะไร ?
หลังฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ไม่ได้มีอาหารที่เป็นข้อห้ามรับประทานเป็นพิเศษ แต่ผู้รับวัคซีนควรรับประทานอาหารถูกสุขลักษณะ ปรุงสุก สะอาด ดื่มน้ำเปล่าให้เพียงพอ
4. วัคซีนไข้หวัดใหญ่ คนท้อง ฉีดได้ไหม ?
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ สำหรับคนท้องซึ่งเป็นหนึ่งในกลุ่มประชากรที่มีความเสี่ยงสูงหากมีการติดเชื้อนั้น แนะนำในคุณแม่ตั้งครรภ์ที่มีอายุครรภ์ตั้งแต่ 4 เดือนขึ้นไปสามารถรับการฉีดวัคซีนได้อย่างปลอดภัย อย่างไรก็ตามควรปรึกษาแพทย์ หรือสูติแพทย์ก่อนรับวัคซีนทุกครั้ง
5. เป็นไข้หวัดใหญ่แล้ว ต้องฉีดวัคซีนอีกไหม ?
หากเคยเจ็บป่วยป็นโรคไข้หวัดใหญ่ไปแล้วยังจำเป็นต้องรับการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่อีกหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ที่ผู้ป่วยติดเชื้อว่าเป็นไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใด และเนื่องจากภูมิคุ้มกันจากการติดเชื้อตามธรรมชาติจะลดลงเมื่อเวลาผ่านไปเช่นเดียวกัน ประกอบกับโรคไข้หวัดใหญ่มีการระบาดต่อเนื่องตลอดทั้งปี การรับการการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่หลังหายจากเจ็บป่วยจึงยังคงมีความจำเป็นในการป้องกันการติดเชื้อครั้งต่อไป
6. ทำไมห้ามฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ในผู้ที่แพ้ไข่ ?
เนื่องจากเชื้อที่นำมาบรรจุในวัคซีนไข้หวัดใหญ่ถูกผลิตโดยการเพาะเลี้ยงเชื้อในเซลล์ของไข่ไก่ซึ่งอาจทำให้ผู้ที่มีประวัติแพ้ไข่ไก่อาจได้รับผลกระทบแสดงอาการแพ้ หรือแพ้อย่างรุนแรงได้ ดังนั้นผู้ที่มีประวัติแพ้ไข่ไก่ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่
ปรึกษาเรื่องวัคซีนไข้หวัดใหญ่กับคุณหมอที่แอป BeDee สะดวก ไม่ต้องเดินทาง
สรุปวัคซีนไข้หวัดใหญ่ควรฉีดเป็นประจำทุกปี
ไม่แน่ใจว่าฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ได้ไหม? อยากขอคำปรึกษาเรื่องการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ ปรึกษาหมอออนไลน์ พยาบาล หรือปรึกษาเภสัชกรที่แอป BeDee ได้ทุกวัน พร้อมให้คำปรึกษาและจัดส่งสินค้าถึงมือ เลือกปรึกษาตามเวลาที่คุณสะดวก เป็นส่วนตัวสูง ไม่ต้องเดินทาง สอบถามเพิ่มเติม Line Official : @BeDeebyBDMS
Content powered by BeDee Expert
นพ.ธณัติ อุ่นสินมั่น
แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป
เรียบเรียงโดย
กรวรรณ ใจซื่อกุล
Influenza (flu) – Symptoms and causes – Mayo Clinic. (2024, January 10). Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/flu/symptoms-causes/syc-20351719
Seasonal flu vaccines | CDC. (n.d.). https://www.cdc.gov/flu/prevent/flushot.htm
Influenza vaccination: A summary for Clinicians | CDC. (n.d.). https://www.cdc.gov/flu/professionals/vaccination/vax-summary.htm
