หนึ่งในปัญหาผิวที่พบบ่อยมาก ๆ โดยเฉพาะในวัยผู้ใหญ่ขึ้นไปคือปัญหาฝ้า กระ เพราะผิวหนังเราได้เผชิญกับแสงแดดและมลภาวะมานาน ถึงแม้ว่าปัญหาฝ้า กระจะไม่ได้เป็นอันตรายใด ๆ แต่กลับสร้างความไม่มั่นใจให้กับหลาย ๆ คนจนต้องหาวิธีรักษาฝ้า กระให้หายโดยเร็ว ในบทค
ผื่นแพ้แพมเพิส ปัญหาที่เกิดขึ้นได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่
14/09/2023
“ผื่นผ้าอ้อม” หรืออาการ “แพ้แพมเพิส” เป็นหนึ่งในอาการที่พบได้บ่อยในทารกแรกเกิดหรือแม้แต่กลุ่มผู้สูงอายุที่ต้องสวมใส่แพมเพิสแรกเกิดหรือสวมใส่แพมเพิสผู้สูงอายุเพื่อรองรับอาการปัสสาวะเล็ดเป็นเวลานาน อาการแพ้แพมเพิสสร้างความรำคาญในการใช้ชีวิตประจำวันเป็นอย่างมากและหากดูแลรักษาไม่ดีอาจทำให้เกิดเชื้อราหรือติดเชื้อแบคทีเรียได้ ดังนั้นเราจึงควรทำความเข้าใจอาการแพ้แพมเพิสและวิธีการรับมือกับอาการ
สารบัญบทความ
ผื่นผ้าอ้อม คืออะไร
ผื่นผ้าอ้อม หรือ ผื่นแพ้ผ้าอ้อม (Diaper dermatitis หรือ Nappy rash) คือ อาการผื่นแดง ผื่นคัน หรืออาการผิวหนังอักเสบที่เกิดขึ้นจากการระคายเคือง ความอับชื้นเนื่องจากการสวมใส่ผ้าอ้อมหรือแพมเพิสตลอดเวลา อาการแพ้แพมเพิส หรือผื่นผ้าอ้อม มักพบผื่นคันบริเวณก้น อวัยวะเพศ ขาหนีบ ต้นขา สะโพก สามารถพบได้ในเด็กอายุตั้งแต่ 3 – 12 เดือน หรืออาจนานกว่านั้นได้ในบางราย
สาเหตุผื่นผ้าอ้อม
อาการแพ้แพมเพิสและการเกิดผื่นผ้าอ้อมสามารถเกิดได้จากสาเหตุหลักดังนี้
- การสัมผัสกับสารระคายเคือง เช่น อุจจาระ ปัสสาวะ
- การเสียดสี การสัมผัสกับผ้าอ้อมที่เปียกชื้น
- แพ้สารเคมีอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น โลชัน แป้ง สบู่ สารเคมีบางอย่างในแพมเพิส
ปรึกษาเรื่องผื่นแพ้แพมเพิสกับคุณหมอที่แอป BeDee สะดวก ไม่ต้องเดินทาง จัดส่งสินค้าถึงบ้าน
อาการแพ้แพมเพิส เป็นอย่างไร
อาการผื่นแพ้ผ้าอ้อมหรือผื่นแพ้แพมเพิสนั้นแบ่งออกเป็น 3 ระยะ ดังนี้
- ในช่วงเริ่มต้นมักมีผื่นแดงเป็นปื้น มีลักษณะเป็นผื่นแดงนูนมักพบบ่อยบริเวณอวัยวะเพศ แก้มก้น ต้นขา ขาหนีบ หน้าท้อง
- ระยะผื่นแพ้ จะพบตุ่มน้ำใส อาจมีรอยถลอก มีสีแดงจัด รู้สึกเจ็บ
ระยะติดเชื้อ จะพบแผลเป็นร่องลึกหรือผิวแตก มีน้ำใสหรือเลือด หากปล่อยไว้ไม่รักษาอย่างถูกต้องอาจทำให้เกิดการติดเชื้อราหรือเชื้อแบคทีเรียได้
วิธีรักษาอาการแพ้แพมเพิส
- ในกรณีอาการผื่นแพ้ผ้าอ้อมหรือผื่นแพ้แพมเพิสไม่รุนแรงมากสามารถใช้ผลิตภัณฑ์เคลือบผิวหนัง (Barrier ointment) ที่มีส่วนประกอบของ Zinc oxide, Lanolin, Titanium oxide, Dexpanthenol, Petroleum jelly เพื่อลดอาการระคายเคืองและลดการเสียดสีจากแพมเพิส
- ในช่วงที่มีภาวะการแพ้แพมเพิสเกิดขึ้นอาจใช้ยาบรรเทาอาการด้วยยาทากลุ่มสเตียรอยด์ที่มีความรุนแรงต่ำถึงปานกลาง อย่างไรก็ตามควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยา
- ดูแลรักษาความสะอาดบริเวณผื่นแพ้ผ้าอ้อมให้แห้งอยู่เสมอ
- หากอาการไม่ดีขึ้นควรปรึกษาแพทย์ทันทีเพราะอาจติดเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อราได้
แนวทางป้องกันผื่นผ้าอ้อม
- เปลี่ยนผ้าอ้อมทันทีเมื่อปัสสาวะหรืออุจจาระ หรือเปลี่ยนทันทีเมื่อรู้สึกเปียกชื้นเพื่อไม่ให้เกิดผื่นผ้าอ้อมและอาการแพ้แพมเพิส
- เลือกใช้แพมเพิสที่ได้มาตรฐาน ซึมซับได้ดี ไม่อับชื้น เนื้อนุ่มไม่ระคายเคืองผิว
- ทำความสะอาดบริเวณก้นและเช็ดให้แห้งก่อนสวมใส่ผ้าอ้อม ควรใช้สบู่ที่อ่อนโยนต่อผิวหรือสบู่เด็ก ไม่ควรใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของน้ำหอมหรือแอลกอฮอล์
- ไม่ควรทาแป้งเพราะอาจก่อให้เกิดการระคายเคืองและอับชื้นมากขึ้นที่ผิวและยังลดประสิทธิภาพในการดูดซับของแพมเพิสอีกด้วย
- หยุดใช้แพมเพิสเมื่อมีอาการแพ้ ระคายเคือง บวม แดง หรือมีผื่นคัน เพราะอาจเป็นอาการของผื่นแพ้ผ้าอ้อมหรืออาการแพ้แพมเพิส ซึ่งเกิดขึ้นจากการเสียดสี หรือสัมผัสกับปัสสาวะหรืออุจจาระเป็นเวลานาน หากปล่อยไว้อาจทำให้เกิดเชื้อราหรือติดเชื้อแบคทีเรียได้
- ใช้ผลิตภัณฑ์เคลือบผิวหนัง (Barrier ointment) ที่มีส่วนประกอบของ Zinc oxide, Lanolin, Titanium oxide, Dexpanthenol, Petroleum jelly
- เก็บแพมเพิสในที่แห้ง สะอาด มิดชิด ไม่ชื้น และไม่มีแมลงเข้าไปรบกวน
- ควรมีช่วงเวลาพักจากการสวมใส่ผ้าอ้อมบ้างในระหว่างวัน
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับอาการแพ้แพมเพิส
ผื่นผ้าอ้อมหายเองได้ไหม?
หากผู้ป่วยมีอาการแพ้แพมเพิสที่ไม่รุนแรง เช่น มีผื่นแดงเล็กน้อย สามารถหายเองได้ โดยการเปลี่ยนผ้าอ้อมบ่อย ๆ เพื่อป้องกันการอับชื้น หมั่นทำความสะอาดและรักษาบริเวณผื่นแพ้ผ้าอ้อมให้แห้งอยู่เสมอ
ทารกมีผื่นแดงที่ขาหนีบ อวัยวะเพศ เป็นอาการแพ้แพมเพิสหรือไม่?
จากอาการดังกล่าวมีโอกาสที่จะเกิดการแพ้แพมเพิสได้ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาต่อไปอย่างตรงจุด
ผ้าอ้อมหมดอายุจะทำให้มีอาการแพ้แพมเพิสหรือไม่?
การสวมใส่แพมเพิสหมดอายุสามารถทำให้เกิดอาการแพ้แพมเพิสได้ เนื่องจากแพมเพิสที่หมดอายุอาจจะเสื่อมคุณภาพไป ทำให้ผ้าอ้อมไม่กระชับ การระบายอากาศและความชื้นลดลง ซึ่งเป็นสาเหตุที่นำมาสู่อาการแพ้แพมเพิสได้
อาการแพ้แพมเพิสเกิดกับผู้ใหญ่ได้หรือไม่?
อาการแพ้แพมเพิสสามารถเกิดกับผู้ใหญ่ได้ หากมีการเสียดสีและระคายเคือง ก็สามารถนำมาสู่อาการแพ้แพมเพิสได้เช่นเดียวกับเด็ก
สอบถามเรื่องอื่น ๆ กับคุณหมอ
สรุปเรื่องอาการแพ้แพมเพิส
อาการผื่นแพ้ผ้าอ้อมที่เกิดจากการแพ้แพมเพิส อาจดูเป็นปัญหาเล็กแต่สร้างความรำคาญให้กับลูกน้อยหรือผู้สูงอายุได้อย่างมาก ซึ่งหากปล่อยไว้ก็อาจลุกลามจนเป็นแผลติดเชื้อได้ สิ่งสำคัญคือการดูแลรักษาความสะอาดและเลือกใช้แพมเพิสที่ได้มาตรฐาน ซึมซับได้ดี เนื้อนุ่ม ไม่ก่อนให้เกิดการระคายเคืองกับผิวหนัง
ปรึกษาอาการแพ้แพมเพิสพร้อมเลือกซื้อแพมเพิสแรกเกิดราคาพิเศษที่ BeDee พร้อมส่งถึงมือใน 90 นาทีทั่วกรุงเทพฯ สอบถามเพิ่มเติม Line Official : @BeDeebyBDMS
Content powered by BeDee Expert
ภก.กฤตานน สินทรัพย์
เภสัชกร
เรียบเรียงโดย
กรวรรณ ใจซื่อกุล
Napkin dermatitis. Diaper rash. Nappy rash | DermNet NZ. (n.d.). Dermnetnz.org. https://dermnetnz.org/topics/napkin-dermatitis
Nappy rash. Raising Children Network. (2021, November 8). https://raisingchildren.net.au/newborns/health-daily-care/poos-wees-nappies/nappy-rash
