โรคแพนิคหนึ่งในโรคทางจิตเวชที่หลายคนคงได้ยินชื่อและเป็นอีกโรคที่สร้างความยากลำบากต่อการใช้ชีวิตไม่แพ้โรคทางจิตเวชอื่น ๆ อย่างเช่นโรคซึมเศร้า โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเกิดแพนิคตอนอยู่ในที่สาธารณะและไม่สามารถควบคุมอาการได้จึงยากที่จะรับมือ ความยากลำบากนี้
เครียดลงกระเพาะ โรคทรมานวัยทำงาน เครียดบ่อยต้องระวัง!
12/02/2024
ความเครียดอยู่รอบตัวเราตลอดเวลาไม่ว่าจะเรื่องการเรียน การงาน การเงิน รถติด คนเยอะ สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ก็ทำให้เกิดความเครียดโดยที่เราอาจไม่รู้ตัวได้ ความเครียดไม่ได้กระทบในด้านจิตใจเพียงเท่านั้นแต่ยังส่งผลถึงด้านร่างกายด้วย “ภาวะเครียดลงกระเพาะ” เป็นสิ่งที่หลายคนคงเคยได้ยินโดยเฉพาะในกลุ่มคนหนุ่มสาว คนทำงาน ก็จะได้ยินว่าคนรอบข้างของเรามีอาการเครียดลงกระเพาะ เครียด ปวดท้อง กันบ่อย หรืออาจมีผลกระทบจากความเครียดอื่น ๆ แสดงออกมาให้เห็น เช่น นอนไม่หลับ หรือกรดไหลย้อน วันนี้เราจะมาทำความเข้าใจอาการเครียดลงกระเพาะกันว่ามีวิธีจัดการ และการป้องกันอย่างไร
สารบัญบทความ
เครียดลงกระเพาะ คืออะไร
โรคเครียดลงกระเพาะ คือภาวะที่ร่างกายหลั่งกรดในกระเพาะมากขึ้นเนื่องมาจากความเครียด ทำให้กระเพาะอาหารบีบตัว การทำงานของกระเพาะและลำไส้เกิดการเปลี่ยนแปลง ส่งผลให้เรารู้สึกปวดท้องหรือไม่สบายท้องหรือที่เราเรียกกันว่าอาการเครียดลงกระเพาะนั่นเอง เห็นได้ชัดเลยว่าโรคเครียดไม่ได้ส่งผลต่อด้านจิตใจเท่านั้นแต่ยังสามารถส่งผลกระทบต่อร่างกายได้อีกด้วยโดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเราไม่มีวิธีจัดการความเครียดที่ดีพออาจทำให้ความเครียดส่งผลกระทบลุกลามไปยังระบบอื่น ๆ ในร่างกายได้
มาดู 10 วิธีจัดการความเครียดที่สามารถทำได้ เริ่มที่ตัวเรา!
ความเครียดเกี่ยวข้องกับกระเพาะอาหารอย่างไร
เมื่อเราเกิดความเครียดจะกระตุ้นให้กระเพาะหลั่งกรดหรือน้ำย่อยออกมามากกว่าปกติจึงทำให้เรารู้สึกปวดท้อง
เครียดลงกระเพาะ เกิดจากอะไร
เครียดลงกระเพาะ เกิดจากอะไร เราอาจสงสัยว่าเมื่อเกิดความเครียดแล้วเกี่ยวข้องกับกระเพาะอาหารได้อย่างไร ปัจจัยที่ทำให้เราเครียดจนปวดท้องหรือเครียดลงกระเพาะมีดังนี้
ความเครียดและกังวล
การประสบกับสถานการณ์ที่ทำให้เรารู้สึกเครียดและกังวลมากสามารถส่งผลกระทบต่อระบบย่อยอาหารได้ ซึ่งทำให้ร่างกายหลั่งกรดออกมา และทำให้เกิดอาการไม่สบายในกระเพาะอาหารหรือเครียดแล้วปวดท้องได้
หากไม่แน่ใจว่าเรากำลังมีภาวะเครียดอยู่หรือไม่ ภาวะเครียดของเราในตอนนี้รุนแรงแค่ไหน หรืออาจเป็นอาการโรคเครียดสะสม สามารถทำแบบประเมินความเครียดได้เลยที่นี่
การบริโภคสารที่กระตุ้นกระเพาะ
ความเครียดลงกระเพาะอาจเกิดจากการทานอาหารรสเผ็ด เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน แอลกอฮอล์ และสารเคมีที่สามารถกระตุ้นการหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร เช่น ยาแก้อักเสบกลุ่มที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (non-steroid anti-inflammatory drugs)
การเปลี่ยนแปลงของอารมณ์
เครียดแล้วปวดท้องเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพอารมณ์ที่รุนแรง เช่น ความโกรธ ความเครียด
โรคทางจิตเวช
โรคเครียดลงกระเพาะสามารถเกิดจากโรคทางจิตเวชได้ เช่น ภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล หรือโรคร้ายแรงทางจิตอื่น ๆ ก็อาจทำให้เกิดอาการเครียดลงกระเพาะได้เช่นกัน
ปัจจัยทางพันธุกรรม
บางคนอาจมีความไวต่อสภาวะเครียดมากกว่าปกติเนื่องจากปัจจัยทางพันธุกรรม
วิธีป้องกันอาการเครียดลงกระเพาะ
บางคนเครียดแล้วรู้ตัว แต่บางคนก็อาจเป็นคนเครียดง่ายโดยไม่รู้ตัว เมื่อรู้ตัวอีกทีก็อาจทำให้ระบบการทำงานของร่างกายพรวนได้ อย่าปล่อยให้ความเครียดส่งผลกระทบต่อร่างกาย ภาวะเครียดลงกระเพาะสามารถป้องกันได้ง่าย ๆ ดังนี้
- ฝึกจัดการกับความเครียด เช่น การใช้เทคนิคการผ่อนคลาย การฝึกลมหายใจ หรือการทำโยคะ
- แบ่งเวลา วางแผนและแบ่งเวลาในชีวิตประจำวันอย่างมีระบบสามารถลดความเครียดได้
- ออกกำลังกาย ช่วยให้สุขภาพจิตและร่างกายแข็งแรง ช่วยลดระดับความเครียด
- หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารรสเผ็ดร้อน เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน แอลกอฮอล์ และยาแก้อักเสบกลุ่มที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (non-steroid anti-inflammatory drugs)
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่
- นอนหลับพักผ่อน เพื่อให้ร่างกายได้ซ่อมแซมส่วนต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การวินิจฉัยเครียดลงกระเพาะ
ภาวะเครียดลงกระเพาะเป็นสภาวะที่ทำให้รู้สึกไม่สบายท้อง สร้างความลำบากในการใช้ชีวิตประจำวัน สำหรับการวินิจฉัยภาวะเครียดลงกระเพาะนั้นมีหลายวิธี เริ่มต้นด้วยการพบแพทย์เพื่อซักประวัติและอาการ ทั้งนี้แพทย์อาจพิจารณาส่งตรวจเพิ่มเติม เช่น
- การตรวจเลือด เพื่อช่วยในการตรวจสอบการติดเชื้อหรือปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ที่อาจทำให้เกิดอาการเจ็บปวดในกระเพาะ
- การตรวจอัลตราซาวน์ (Ultrasound) เพื่อส่องกระเพาะและอวัยวะที่เกี่ยวข้องเพื่อตรวจหาความผิดปกติ
- การตรวจร่างกายทางรังสี (X-ray) การใช้รังสีเพื่อหาสาเหตุของอาการเจ็บปวดในกระเพาะ
- การส่องกล้องทางเดินอาหาร (Endoscopy) เพื่อตรวจดูภายในกระเพาะอาหารและลำไส้เล็ก
อย่างไรก็ตามวิธีการตรวจวินิจฉัยขึ้นอยู่กับอาการและความรุนแรงของแต่ละบุคคล ปรึกษาวิธีการตรวจและรักษาอาการเครียดลงกระเพาะกับแพทย์เพิ่มเติม
การรักษาอาการเครียดลงกระเพาะ
เครียดลงกระเพาะ รักษายังไง? โดยทั่วไปแล้วการรักษาอาการเครียดลงกระเพาะมักจะแบ่งเป็นการรักษาอาการเจ็บปวดที่กำลังดำเนินอยู่และการป้องกันการเกิดอาการเครียดลงกระเพาะในอนาคต โดยทั่วแพทย์อาจพิจารณาวิธีการรักษาอาการโรคเครียดลงกระเพาะดังนี้
- การเปลี่ยนพฤติกรรม พยายามลดหรือหลีกเลี่ยงปัจจัยที่ทำให้เครียด เช่น การจัดการกับสถานการณ์ที่ทำให้เครียด การฝึกสติ หรือการใช้เทคนิคการหายใจเผื่อผ่อนคลาย
- ปรับพฤติกรรมการรับประทานอาหาร ลดหรือหลีกเลี่ยงการบริโภคอาหารหรือเครื่องดื่มที่อาจกระตุ้นให้เกิดกรดในกระเพาะ เช่น อาหารเผ็ด กาแฟ แอลกอฮอล์ และไขมันสูง
- การใช้ยา เช่น ยาลดกรด ยาเคลือบกระเพาะ
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- การจัดการกับความเครียด การทำกิจกรรมผ่อนคลาย เช่น ฟังเพลง อ่านหนังสือ ฝึกโยคะ การออกกำลังาย เพื่อช่วยลดระดับเครียด
เครียดลงกระเพาะควรดูแลตัวเองอย่างไร
เครียดลงกระเพาะ วิธีแก้หรือการดูแลตัวเองก็คือการหลีกเลี่ยงความเครียดซึ่งเป็นสาเหตุหลักของอาการเครียดลงกระเพาะ รับประทานรสชาติอ่อน ย่อยง่าย และรับประทานให้ครบ 3 มื้อ งดรับประทานอาหารที่กระตุ้นให้เกิดกรดในกระเพาะอาหาร เช่น ชา กาแฟ น้ำอัดลม แอลกอฮอล์ เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ ฝึกเทคนิคการผ่อนคลายและจัดการกับความเครียดอย่างดหมาะสม
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับเครียดลงกระเพาะ
1. เครียดลงกระเพาะอันตรายไหม?
ภาวะเครียดลงกระเพาะไม่ใช่โรคร้ายแรงที่จะทำให้เสียชีวิตแต่เป็นโรคเรื้อรังที่สร้างความยากลำบากในการใช้ชีวิตประจำวัน อาการปวดท้องอาจเกิดขึ้นจนทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้ หรือบางคนอาจเครียดกินข้าวไม่ลง เครียดลงกระเพาะ น้ำหนักลด เครียดลงกระเพาะ ท้องเสีย หรือ เครียดจนคลื่นไส้ หากมีอาการเหล่านี้รุนแรงจนควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยถึงและสาเหตุอื่น ๆ ที่อาจแทรกซ้อนเพิ่มเติมด้วย
2. เครียดลงกระเพาะ กี่วันหาย?
ระยะเวลาที่จะใช้ในการรักษาอาการเครียดลงกระเพาะนั้นขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยรวมถึงความรุนแรงของอาการวิธีการรักษาที่ถูกต้อง และลักษณะพฤติกรรมของผู้ป่วย การรักษาเครียดลงกระเพาะเกี่ยวข้องกับเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของผู้ป่วย ทั้งการรับประทานอาหาร การรับมือและจัดการกับความเครียด
อาการเครียดลงกระเพาะอาจหายได้ภายไม่กี่วันหรือไม่กี่สัปดาห์หลังจากการรักษาที่เหมาะสม แต่ในบางรายอาจต้องใช้เวลานานขึ้น ควรปรึกษาแพทย์เพิ่มเติม
3. เครียดลงกระเพาะควรกินยาอะไร?
หากมีอาการเครียดลงกระเพาะแพทย์อาจพิจารณาให้ยากลุ่มลดกรดเพื่อลดการหลั่งกรดในกระเพาะ หรือหากมีอาการแสบท้องแพทย์อาจให้ยาเคลือบกระเพาะ ทั้งนี้การใช้ยาอาจแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับอาการของแต่ละบุคคล ควรปรึกษาเภสัชกรก่อนการใช้ยาทุกครั้ง
ปรึกษาการใช้ยากับเภสัชกรที่แอป BeDee ได้ทุกวันถึงเที่ยงคืน ไม่มีค่าปรึกษา
สรุปเครียดลงกระเพาะ อย่าปล่อยให้ทรมาน รีบปรึกษาแพทย์ด่วน
เครียดลงกระเพาะอาจไม่ใช่โรคร้ายแรงแต่สร้างความลำบากในการใช้ชีวิต นอกจากนี้อาการปวดท้องยังสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ หากมีอาการปวดท้องควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยหาสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสม
ปรึกษาหมอออนไลน์ พยาบาล หรือปรึกษาเภสัชกรที่แอป BeDee ได้ทุกวัน เรามีแพทย์ จิตแพทย์ นักจิตวิทยาคลินิก และเภสัชกรพร้อมให้คำปรึกษาและจัดส่งสินค้าถึงมือ เลือกปรึกษาตามเวลาที่คุณสะดวก เป็นส่วนตัว ไม่ต้องเดินทาง สอบถามเพิ่มเติม Line Official : @BeDeebyBDMS
Content powered by BeDee Expert
ผศ.นพ.โชติมันต์ ชินวรารักษ์
จิตแพทย์ทั่วไป
เรียบเรียงโดย
กรวรรณ ใจซื่อกุล
Gupta, N., MD. (2024, January 4). Stress-related stomach pain: When to see a doctor. UChicago Medicine. https://www.uchicagomedicine.org/forefront/gastrointestinal-articles/stress-stomach-pain-when-to-see-a-doctor
Harvard Health. (2023, July 18). The gut-brain connection. https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/the-gut-brain-connection
How to calm an anxious stomach: The Brain-Gut Connection. (n.d.). Anxiety and Depression Association of America, ADAA. https://adaa.org/learn-from-us/from-the-experts/blog-posts/consumer/how-calm-anxious-stomach-brain-gut-connection
